Over de ARBOcatalogus Apotheken

De arbowet is op 1 januari 2007 aangepast. Dit heeft een aantal gevolgen. De belangrijkste daarvan is de toegenomen (gezamenlijke) verantwoordelijkheid van werkgevers en werknemers voor een veilige werkomgeving. De wet geeft sociale partners de gelegenheid arbobeleid te maken, specifiek voor hun eigen branche. Deze afspraken moeten worden gebundeld in een zogenoemde Arbocatalogus.

De wetgever stelt doelvoorschriften op waar werkgevers en -nemers aan moeten voldoen. Hoe zij dat doen, spreken ze samen af. Ze kiezen dus gezamenlijk de methoden en/of middelen die ze hiervoor inzetten. Dat kunnen bijvoorbeeld good practices, arboconvenanten en bestaande instrumenten zoals de RI&E of protocollen zijn.

De cao-partijen van de apotheekbranche (VZA, ASKA, FNV Bondgenoten en CNV Publieke Zaak) hebben afgesproken een digitale Arbocatalogus op te stellen in aanvulling op de Cao Arbeidsomstandigheden Apotheken. Hiermee krijgen de vele instrumenten en diensten die al bestaan op het gebied van arbeidsomstandigheden een extra impuls. Op deze website kunnen werkgevers en werknemers alle informatie vinden en eenvoudig doorlinken naar de verschillende instrumenten.

De Arbocatalogus brengt alle mogelijke arbeidsrisico's in de apotheek categorisch in kaart. Bij het samenstellen zijn verschillende bronnen gebruikt:

  • een inventarisatie via internet naar risico's op de werkvloer;
  • literatuuronderzoek in verschillende publicaties, onder andere de Arbeidsmarktmonitor en de Cao Apotheken;
  • een onderzoek met de SBA Monitor (internet onderzoeksmodule) onder apothekers over potentiële risico's in een apotheek;
  • advies van ArboNed, de grootste in de branche opererende arbodienst;
  • het archief van de SBA Servicedesk waar apotheekmedewerkers telefonisch vragen kunnen stellen over arbeidsomstandigheden en de cao's;
  • externe deskundigen.

Op deze manier is een volledig overzicht ontstaan van alle mogelijke risico's voor de medewerkers. Uit de inventarisatie blijkt dat er vier typen risico's bestaan (zie ook het schema hieronder):

  • fysieke risico's (bijvoorbeeld beeldschermwerk en staand werk);
  • val- en stootgevaar;
  • bereidingen;
  • psychosociale arbeidsbelasting (bijvoorbeeld werkdruk en pesten).

Met behulp van de hierboven genoemde bronnen is ook in kaart gebracht welke medewerkers blootstaan aan welk gevaar, welk gezondheidsrisico zij mogelijk lopen en wat preventief en curatief kan gebeuren om dat gevaar te bestrijden. De Arbeidsinspectie geeft aan dat voor een goede arbocatalogus vier toetsingscriteria gelden:

  • is het werkgebied helder beschreven en afgebakend?
  • zijn werkgevers en werknemers erbij betrokken?
  • is de catalogus in ruime mate beschikbaar en bekend?
  • wordt voldaan aan de naleving van de doelvoorschriften?

Cao-partijen adviseren de werkgevers en de werknemers in de branche van harte aan deze Arbocatalogus te gebruiken en toe te passen om de risico's gerelateerd aan de arbeidsomstandigheden in de apotheek te voorkomen, te vermijden of zo veel mogelijk te minimaliseren.

Arbeidsrisico's/doelvoorschriften

  1. Fysieke belasting
    - Beeldschermwerk
    - Lichamelijke belasting
  2. Val- en stootgevaar
  3. Bereidingen
    - Gevaarlijke stoffen
    - Explosie- en brandgevaar acuur gevaarlijke stoffen
    - Prikincidenten
  4. Psychosociale arbeidsbelasting
    - Agressie en geweld
    - Werkdruk
    - Seksuele intimidatie
    - Pesten
    - Overval

Ad 1) Fysieke belasting

Kern van de regelgeving is dat fysieke belasting geen gevaar voor de veiligheid en gezondheid van werknemers mag opleveren. Verder moet het probleem van fysieke belasting aan de bron worden aangepakt. Lukt dat niet afdoende, dan moet het probleem zo veel mogelijk worden beperkt. In ieder geval is een RI&E vereist waarin staat hoe werkgever en werknemers het probleem aanpakken.

Ad 2) Bereidingen

In Nederland gebeurt de bereiding van geneesmiddelen steeds vaker in gespecialiseerde bereidingsapotheken. Maar ook andere apotheken doen dit werk. Onder bereiden wordt verstaan:

  • Het bereiden van geneesmiddelen uit grondstoffen;
  • Het voor toediening gereed maken van geneesmiddelen (bijvoorbeeld antibioticadranken);
  • Het bewerken van handelspreparaten (bijvoorbeeld het bereiden van capsules vanuit tabletten).

Ad 4) Psychosociale arbeidsbelasting

Het aandeel psychische klachten in het totale verzuim neemt toe, bovendien duurt dit verzuim langer. Fouten veroorzaken werkdruk. Zo kan een verkeerde medicijnuitgifte psychosociale druk uitoefenen op medewerkers. Een goed kwaliteitssysteem en de daarbij horende zorgvuldige klachtenafhandeling (registratie en evaluatie) helpen fouten te voorkomen. Onder psychosociale arbeidsbelasting (PSA) vallen seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en werkdruk in de arbeidssituatie die stress teweegbrengt. (Chronische) stress in combinatie met onvoldoende herstel kan leiden tot lichamelijke klachten, sociale problemen en psychische aandoeningen zoals burn-out, overspannenheid, depressie en posttraumatische stressstoornis. Langdurig ziekteverzuim en een grote kans op structurele arbeidsongeschiktheid zijn mogelijke gevolgen.

Contact

CNV Zorg en Welzijn
Postbus 2510
3500 GM Utrecht
T 030 751 11 90
zorgwelzijn@cnv.nl

FNV Bondgenoten
Postbus 9208
3506 GE Utrecht
T 0900 9690
F 030 2637215
info@bg.fnv.nl

KNMP Afdeling Arbeidszaken
Alexanderstraat 11
2514 JL Den Haag
T 070 3737271
F 070 3652 478
arbeidszaken@knmp.nl

SBA Servicedesk
Dorpsstraat 136
3991 BZ Houten
T 0900 722 26 67
F 030 600 85 30
servicedesk@sbaweb.nl