Lichamelijke belasting
Alle medewerkers in de apotheek die langer dan één uur
aaneengesloten of langer dan vier uur per dag staand werken, lopen
het gevaar overmatig lichamelijk belast te worden. Overmatige
lichamelijke belasting veroorzaakt vaak aandoeningen aan het
bewegingsapparaat.
Lichamelijke belasting - Beschrijving
Gezondheidsklachten aan het bewegingsapparaat vormen in Nederland de belangrijkste oorzaak van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Lichamelijke belasting ontstaat door de combinatie van krachtuitoefening, beweging en werkhouding.
Apotheekmedewerkers lopen door langdurig staan achter de balie een verhoogd risico op (lage) rugklachten en varices (spataderen). Repeterend werk (bijvoorbeeld reiken, gebruik medicijncarrousel, medicijnuitgifte) kan klachten aan schouders, armen en nek veroorzaken. Werken in de apotheek vereist dus fysieke inspanning die kan leiden tot gezondheidsrisico's.
Mogelijk gevaar
- Tillen
Een (zware) last verplaatsen is de bekendste vorm van lichamelijke belasting. Of een til situatie toelaatbaar is, hangt af van veel factoren. Gewicht, maar ook reikafstand en houding spelen een rol. - Zitten en staan
Op veel werkplekken staat of zit een werknemer langere tijd achter elkaar, en vaak in een gefixeerde houding. Hierdoor kunnen spieren of spiergroepen overbelast raken. De voornaamste gevaren zijn:- spiervermoeidheid: bij langdurig staan drukken de spieren bloedvaten dicht. Dit belemmert de afvoer van afvalstoffen en de aanvoer van zuurstof en voedingsstoffen;
- kraakbeenvervorming: door langdurig staan vervormt het kraakbeen, waardoor gewrichten moeilijker en pijnlijk bewegen;
- spataderen: bloed wordt door de statische houding van de beenspieren bij langdurig staan omhoog geperst. Hierdoor kunnen spataderen ontstaan.
- Duwen en trekken
Er bestaan veel werksituaties waarin iemand regelmatig iets voortduwt of -trekt. Dit kan overbelasting veroorzaken. Naast het te verplaatsen gewicht speelt de kwaliteit van de transportmogelijkheden (ondergrond, wielen, rails) mee. - Repeterende handelingen
Hiervan is sprake als werknemers kortdurende bewegingen langdurig op dezelfde manier herhalen. Dit belast bepaalde spiergroepen eenzijdig, waardoor klachten kunnen ontstaan. - Ongunstige werkhoudingen
Veel werk gebeurt in ongunstige werkhoudingen. Vaak is daar op een eenvoudige manier iets aan te doen. Een werktafel op de juiste hoogte afstellen bijvoorbeeld, of gebruik maken van een stasteun.
Gezondheidseffecten
- Rug
De ruggengraat heeft als taak het lichaam overeind te houden en tegelijk talloze bewegingsfuncties en kracht uitoefeningen mogelijk te maken. Dat stelt hoge eisen aan het functioneren. Het is daarom niet verwonderlijk dat veel vormen van lichamelijke belasting leiden tot rugklachten, voornamelijk laag in de rug. Vooral wanneer iemand veel moet tillen, duwen en trekken, in een verkeerde houding werkt (bukken, hurken, knielen) of blootstaat aan lichaamstrillingen, ontstaan op den duur problemen. - Nek
Nekklachten kunnen ontstaan bij werk waarvoor het hoofd voortdurend in een gefixeerde stand moet staan. Beeldschermwerk is hiervan een klassiek voorbeeld. Een andere mogelijke oorzaak vormen werkhoudingen waarbij de armen langdurig hoog geheven of juist laag worden gehouden. - Schouder en arm
Bij werk waarin een arm langdurig of veelvuldig in eenzelfde (geforceerde) houding blijft, ontstaat al snel overbelasting. - Elleboog
Klachten ontstaan door overmatige activiteit van de pols. - Hand en pols
Regelmatige overbelasting van de hand en pols kan een peesschedeontsteking veroorzaken. Repeterende handelingen (bijvoorbeeld toetsenbordwerk) en verkeerd gebruik van handgereedschap zijn mogelijke oorzaken. - Heup
Door langdurige verkeerde of eenzijdige belasting kan het heupgewricht voortijdig slijten. - Knie
Door langdurige verkeerde of eenzijdige belasting kan het kniegewricht voortijdig slijten. - Voet
Directe gezondheidsklachten aan voeten komen niet vaak voor. Toch kan slecht schoeisel wel degelijk leiden tot andere klachten, bijvoorbeeld aan de rug. Vooral bij staand werk speelt dit een rol.
Doelgroep
Alle medewerkers in de apotheek die langer dan één uur aaneengesloten of langer dan vier uur per dag staand werken (alle functies).
Let op! Zwangere vrouwen hebben een verhoogd risico op gezondheidsklachten door staand werken. Daarom geldt het advies om vanaf de 20e week staand werken te beperken tot 2 uur op een dag. Vanaf de 30e week is dat maximaal 1 uur. In het Zwangerschaps Protocol vindt u meer informatie hierover.
